MI(SA), uitgevoer by die 2019 Woordfees, is ʼn ambisieuse teaterstuk. Dit is ʼn musikale triptiek bestaande uit drie misse: die Missa Luba (’n Latynse mis in die tradisionele liedvorms van die Demokratiese Republiek van die Congo), die Misa Criolla (een van die eerste nie-Latynse misse) en die MI(SA) self, ʼn nuwe Suid-Afrikaanse mis deur die digter Antjie Krog en getoonset deur Antoni Schonken. Die produksie betrek verskeie lede van die Kaapse Opera, ses dansers, twee koreograwe en een Amanda Strydom.
Maar dít is nie wat die produksie spesiaal of belangrik maak nie. Eweneens is die gebruik van Suid-Afrikaanse Gebaretaal (SASL) en die insluiting van twee SASL-tolke op die verhoog in die wetenskaplike mis vir die universum belangrik, maar nie bepalend nie.
Wat hierdie produksie uniek maak, is dat dit die eerste keer is wat SASL en SASL-tolke betrokke was in die medeskepping van ʼn teaterstuk van die eerste repetisiedag af. (Om dit te kontekstualiseer: SASL as huistaal is vir die heel eerste keer in 2018 in die matriekeksamen ingesluit.) “Die funksionele gebruik van SASL en die manier waarop dit reg van die begin af in die produksie geïntegreer is, is beslis ʼn eerste vir die Kaap,” sê Marsanne Neethling.
Marsanne is ʼn tolk by die Taalsentrum wat op ʼn verskeidenheid gebiede uitgebreide ervaring in tolking vir die Dowe gemeenskap het – insluitende klaskamers en teaters. Volgens haar beteken ʼn gebrek aan blootstelling aan hierdie tipe kreatiewe geleenthede dat baie Dowe mense nie trots is op óf hul kultuur, óf SASL nie. Sy bevestig dat haar deelname aan MI(SA) ’n “bewusmakingskomponent” het.
Met dié dat die verhooggeselskap SASL geleer en gebruik het terwyl hulle gesing het, en omdat meer poëtiese gebare en meer poëtiese gebaarstyle gebruik is, is drie dinge aan die gebeur. Eerstens word hoofstroom- kulturele ruimtes vir die Dowe gemeenskap toeganklik gemaak. Tweedens word SASL verryk op presies dieselfde manier wat enige taal deur die digkuns verruim word. Derdens word hoofstroomgehore skielik aan SASL blootgestel in ʼn opset wat vir hoogkulturele doeleindes gemerk is, wat bewustheid van SASL en die Dowe gemeenskap verbeter.
Het jy MI(SA) by die Woordfees misgeloop? As jy in hierdie ervaring wil deel, is daar op 28 April tydens die in Kaapstad weer ʼn vertoning.
By die onlangse Woordfees was Taalsentrumtolke by 11 gesprekke oor aktuele sake aan diens. As jy wil verseker dat alle stemme in ʼn vergadering, gesprek of stel verrigtinge wat jy aan die reël is, gehoor word, kan jy Nanette van den Berg kontak om opgeleide, ervare professionele tolke tot jou diens te hê.
